Klaster Obróbki Metali, we współpracy z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii, realizuje projekt opracowania modelowej koncepcji Regionalnego Centrum Kompetencji Przemysłu Przyszłości. Głównym celem jest zwiększenie potencjału przedsiębiorstw w regionie poprzez wsparcie ich transformacji cyfrowej.

Geneza projektu

- Unikatowość projektu polega na zaangażowaniu wielu podmiotów Klastra Obróbki Metali w przygotowanie branży metalowo - maszynowej na wyzwania Gospodarki 4.0 - mówi Sebastian Rynkiewicz, prezes KOM. - Tym samym następuje wykorzystanie dotychczasowych efektów 12-letniej współpracy biznesu, nauki i samorządów w ramach klastra. Bez tych doświadczeń podjęcie wyzwania polegającego na stworzeniu modelowego rozwiązania RCKPP dla pozostałych województw w Polsce nie byłoby możliwe.

Regionalne Centra Kompetencji Przemysłu Przyszłości są kluczowymi elementami koncepcji usieciowanego ekosystemu biznesowego, realizowanej przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii pod nazwą Platforma Przemysłu Przyszłości. Ma ona pełnić rolę integratora i przyspieszyć transformację polskiej gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0., a efektem jej działań będzie wzrost zdolności polskiego przemysłu do sprostania globalnej konkurencji.

Jak powiedział w jednym z wywiadów Andrzej Soldaty, twórca inicjatywy na rzecz polskiego Przemysłu 4.0, przedsiębiorca przestaje być graczem regionalnym z województwa podlaskiego, a staje się elementem globalnego budowania wartości oraz częścią ekosystemu. Dlatego na gospodarkę województwa podlaskiego należy spojrzeć przez pryzmat już istniejących w regionie przemysłowych sektorów wzrostowych, które posiadają wystarczająco duży potencjał do skutecznego wdrożenia założeń Przemysłu Przyszłości. Bez wątpienia branża metalowo - maszynowa, jako jedna z inteligentnych specjalizacji województwa podlaskiego, spełnia te kryteria.

Idea Regionalnego Centrum Kompetencji Przemysłu Przyszłości w województwie podlaskim została zainicjowana podpisaniem w lipcu 2018 roku listu intencyjnego „Region północno-wschodni wobec wyzwań Gospodarki 4.0”. Do inicjatywy przystąpiły największe podlaskie uczelnie, przedsiębiorcy, instytucje otoczenia biznesu oraz marszałek województwa podlaskiego. Klaster Obróbki Metali, jako jeden z uczestników porozumienia, od prawie 12 lat skupia liderów branży metalowo - maszynowej w północno - wschodniej Polsce.

Graf.: Przemysł 4.0 w pigułce

O jakości współpracy inicjatywy klastrowej świadczy status Kluczowego Klastra Krajowego, przyznawany przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii oraz Srebrna Odznaka Doskonałości, nadana przez European Secretariat for Cluster Analysis. Obecnie w inicjatywie działa ponad 100 podmiotów (20 partnerów strategicznych i 85 firm). Przedsiębiorstwa skupione w KOM zatrudniają przeszło 10 000 pracowników, eksportują swoje produkty i usługi do ponad 100 krajów na wszystkich kontynentach oraz dysponują nowoczesnym parkiem maszynowym. Proinnowacyjna i prorozwojowa polityka firm w połączeniu z potencjałem instytucji otoczenia biznesu oraz jednostek badawczo - rozwojowych skupionych w KOM, zaowocowała stworzeniem koncepcji projektu „Opracowanie koncepcji Regionalnego Centrum Kompetencji Przemysłu Przyszłości o strukturze rozproszonej opartego o klaster w modelu platformowym oraz testy funkcjonowania opracowanej koncepcji z wykorzystaniem istniejących zasobów w wybranym regionie”.

Klaster Obróbki Metali jako koordynator RCKPP

Regionalne Centra Kompetencji Przemysłu Przyszłości mają pomagać w przeprowadzaniu zmian w przedsiębiorstwach, oferując wypracowane instrumenty wsparcia. Centra będą oparte o już istniejącą infrastrukturę i dopasowane do potrzeb lokalnego rynku w zakresie transformacji cyfrowej. Do głównych zadań ośrodka należeć będzie transfer wiedzy i nowoczesnych rozwiązań technologicznych z obszaru automatyzacji, robotyzacji, sztucznej inteligencji, wypracowanie modeli biznesowych, szkolenia dla przedsiębiorców z obszaru zarządzania zmianą, demonstracje rozwiązań pozwalających na zwiększanie konkurencyjności, dostarczanie kompetencji doradczych, budowanie sieci wsparcia, koordynacja hubów cyfrowej innowacji, dostosowywanie rynku pracy, działania pilotażowe, testy i eksperymenty itp.

- W modelowym kształcie Regionalne Centrum Kompetencji Przemysłu Przyszłości będzie akumulować zasoby kompetencyjne podmiotów sektora, a następnie, dzięki synergii pozyskanych zasobów, wiedzy i technologii od kooperantów, będzie mogło oferować wyspecjalizowane produkty i usługi dla zainteresowanych rozwojem podmiotów w regionie - mówi dr Mariusz Citkowski z Wydziału Ekonomii i Zarządzania Uniwersytetu w Białymstoku, przewodniczący Rady KOM. - Prawdziwe wyzwanie polega na tym, jak dużo realnego kapitału społecznego uda się wygenerować wobec procesów kooperacyjnych i oczekiwań związanych z kolejną rewolucją przemysłową. Im więcej podmiotów z różnych sfer zaangażuje się jako kooperant Regionalnego Centrum, tym większa będzie szansa powodzenia projektu.

Model Platformowy Regionalnego Centrum Kompetencji Przemysłu Przyszłości

Projekt będzie realizowany w oparciu o już rozwinięte w ekosystemie klastra kompetencje, narzędzia, struktury i sieci kontaktów jako integralna część koncepcji Inteligentna Superfabryka 4.0 w systemie rozproszonym, zawierając w sobie zarówno elementy demonstracyjne, przygotowania rynku, ukierunkowania firm i pracowników oraz opracowanie i wdrożenie dedykowanych rozwiązań.

Celem projektu jest wykorzystanie potencjału KOM i sformalizowanie strukturalne ośrodka stymulującego rozwój przedsiębiorstw klastrowych, a w dalszej perspektywie także poza klastrowych, w kierunku Przemysłu 4.0 oraz oferującego szerokie spektrum usług. Będzie on bazował na posiadanych w ramach ekosystemu KOM zapleczu technologicznym przy założeniu działań inwestycyjnych koniecznych do przygotowania całości instalacji demonstracyjnej oraz nakładów koniecznych do skonfigurowania testowej wersji instalacji.

W oparciu o koncepcję demonstracyjną zostanie opracowany i pilotażowo przetestowany pakiet usług oraz programów szkoleniowych w ramach Akademii Klastra.

Kolejnym elementem będzie przygotowanie programu staży rotacyjnych oraz programów dla studentów i uczniów szkół średnich. Cała koncepcja ma bazować na stworzeniu pilotażowego profilu „Inżyniera 4.0 - narzędzia pracy i jego firmy”.

Zaplanowane są również badania, które pomogą określić poziom bazowy i kierunki rozwoju, które zostaną zrealizowane przez multidyscyplinarny zespół z doświadczeniem badawczym. Ich elementem będą wywiady pogłębione z przedsiębiorcami z regionu. W ramach projektu powstanie Przewodnik RCKPP (manual book), w którym zostaną zawarte wytyczne, również w oparciu o zagraniczne dobre praktyki partnerów europejskich. Finalnym efektem prac będzie opracowanie Modelu Platformowego w formie założeń dla zorganizowania i funkcjonowania RCKPP o strukturze rozproszonej.

Planowane jest także jego pilotażowe wdrożenie, które uwzględni m.in. kluczowe działania, kluczowe zasoby, kluczowych partnerów, segmentację klientów, relacje z klientami, źródła przychodów i strukturę kosztów.